Tüp bebek yaptırdınız, en heyecanlı aşama olan embriyo transferiniz gerçekleşti ve evin yolunu tutuyorsunuz, kullanacağınız ilaçların listesini ve nasıl kullanacağınızı doktorunuz anlattı, peki günlük yaşantıda nasıl davranacaksınız? Bu yazıda bilimsel veriler ışığında bu konuyu sizlerle paylaşmak istiyorum.

Ne kadar yatak İstirahati yapmalıyım?

Tüp bebek yaptıran çiftlerde, anne adayı genellikle çevresi tarafından hiç yataktan çıkmaması için uyarılır.

Doktoru böyle bir şey söylemediği halde, kadının annesi-kaynanası-görümcesi vs. bu konuda bir baskı kurar, hatta gebelik oluşmazsa ‘bizi dinlemedin, yatmadın, tutmadı işte’ gibi suçlayıcı söylemlerde bulunabilirler. Değerli hastalarımız, bunların hiçbirinin gebelik başarısı için anlamı yoktur.

Tüp bebek uygulamalarının ilk yıllarında transfer sonrası hastaya 24 saat süreli katı bir yatak istirahati önerilmekteydi. Daha sonra yapılan çalışmalarda, transferden sonra 20-60 dakika’lık istirahatin yeterli olduğu saptandı. Sonuç olarak, transfer sonrası günlerce yatak istirahati yapmanız gerekli değildir. Hasta yakınlarımız da bu konuda anne adaylarına lütfen baskı yapmasın.

Cinsel beraberlikte bulunmanın zararı olur mu?

Genel uygulama olarak, tüp bebek sürecinde çiftlere cinsel beraberlik önermiyoruz. ET öncesi ve sonrasında cinsel beraberliğin gebelik başarısına etkisi ile ilgili yeterli araştırma bulunmamaktadır.

Sigarayı bırakamıyorum, bir zararı olur mu?

Aktif ya da pasif sigara içicisi kadınlarda çocuk sahibi olma şansı anlamlı oranda azalmaktadır. Sigara içen erkeklerde de sperm sayısı ve hareketi azalır. Ayrıca sigara içen gebelerde düşük riski de artar. Tüm bu bilgiler ışığında, bir prensip olarak tüp bebek tedavisi alan çiftlerin ikisine de sigarayı bırakmasını öneriyoruz.

Tedavi sırasında sigara içmeye devam eden kadınlarda toplanan yumurta sayısı daha az olmaktadır. Ayrıca yumurtaların döllenme başarısı da (fertilizasyon) daha düşüktür.

Kahve içmek istiyorum, bir sakıncası var mı?

Kahve, içindeki kafein nedeniyle günlük 500 mg’dan ( yaklaşık 3 kupa) fazla alındığında çocuk sahibi olma başarısınız azaltır. Öte yandan gebelik öncesi ve gebelik sırasında yüksek miktarda kafein tüketimi düşüğe neden olabilmektedir. Tüp bebek tedavisi sırasında düzenli olarak kahve tüketen kadınlarda da bebek sahibi olma şansı azalmaktadır. Baba adaylarının kafein kullanımının ise sperm parametreleri, ve tedavi başarısı üzerine olumsuz etkisi yoktur.

Sonuç olarak tüp bebek tedavisine başlayacak anne adayları tedavi sırasında kahve tüketiminden kaçınmalıdır.

Alkol

Düzenli alkol kullanan erkeklerde sperm sayısı ve hareketi azalır. Düzenli alkol kullanan kadınlarda ise adetler düzensizleşir, yumurtlama yeteneği aksar. Ek olarak alkol kullanan gebelerin bebeklerinde zeka geriliği, kalp ve omurilik anormallikleri gelişme riski vardır.

Tüp bebek tedavisi sırasında alkol kullanan kadınlarda toplanan yumurta sayısı daha az olmaktadır. Gebelik elde edildiğinde ise düşük yapma riski alkol kullanan kadınlarda daha fazladır.Bu nedenle tüp bebek tedavi sürecine giren çiftlere kesinlikle alkol almamalarını öneriyoruz.

Psikolojik stres

Günümüzde stressiz insan yoktur. Yaşadığımız hayat bizi sürekli strese sokan olaylar barındırır. Ancak control altına alınmamış stres, tüm vücuda zarar verdiği gibi, üreme başarısını da azaltır. Tüp bebek tedavisine başlayan ve strese karşı psikologlardan destek alan çiftlerde, standart tüp bebek tedavisine gore gebelik şansı daha fazladır. Nitekim, Avustralya’da tüp bebek tedavisi öncesi çiftlerin psikolojik danışmanlık alması zorunludur.

Tüp bebek tedavi sürecinde çiftler, bir bilinmeze yolculuk yaparlar. Bu da stresi arttırır. Ya tutmazsa korkusu, aile çevresinden bilip bilmeden yorum yapan insanların varlığı, tedavi sürecinde yumurta gelişiminin takibi için kadının sık sık muayene olması, anestezi altında yumurta toplama işlemi gibi bir çok factor nedeniyle stress düzeyi yükselir.

Ancak bu strese yenilmemek gerek.

Bunun için de ben, çocuk sahibi olmak için bana başvuran tüm hastalarıma 3 şey öneriyorum:

1- Lütfen birbirinize destek olun. Tedavide esas yıpranan taraf anne adayıdır. Günlük iğne yaptıracak olan, bu nedenle bir sürü hormonal ilaç etkisi altına giren, sık sık muayene olmak zorunda olan kadındır. Bundan dolayı erkeklerin eşlerine azami anlayışı göstermesi gerekir.

2- Lütfen kaynana, görümce, anne, baba, enişte gibi diğer aile üyelerini tedavinizin içine çok katmayın. Konuyu bilip bilmeden yapacakları yorumlar size gerebilir.

3- Lütfen kafanızdaki soruları bir kağıda yazın ve bana sorun. Tedavinin her aşamasında size sağlıklı bilgi sunacağım ve belirsizlikleri olabildiğince azaltacağım.

Banyo yapmamın zararı olur mu?

Tranfer sonrası banyo yapmanın gbelik başarısına bir etkisi yoktur. Dilediğiniz sıklıkta banyo yapabilirsiniz.

Sağlıklı günler dilerim.

Prof. Dr. Yavuz Şimşek